اکثر افرادی که با لاستیک ها و تایر های معدنی سروکار دارند نام TKPH را شنیده اند و با آن برخورد داشته اند ما در این مقاله میخواهیم این شاخص و همچنین کاربرد و نحوه ی محاسبه ی آنرا توضیح دهیم.
TKPH چیست؟
TKPH مخفف کلمات Ton Kilometer Per Hour میباشد و همانطور که از نام این شاخص پیداست ، عوامل موثر بر این شاخص وزن (Ton) و سرعت (Kilometer per Hour) هستند.
این شاخص ، ظرفیت حمل بار در ارتباط با تولید گرما ، در تایر را نشان می‌دهد و با مقاومت حرارتی (Heat Resistant) رابطه مستقیم دارد و همچنین مقاومت حرارتی تایر نسبت معکوسی با مقاومت در برابر برش (cut resistance) دارد و به طور کلی عدد TKPH عملیاتی نشانگر موارد بسیاری است؛ از جمله موارد زیر:
هر چه عدد TKPH عملیاتی ما بالاتر روند به این معناست که حرارت ایجاد شده در تایر بالاتر خواهد رفت.
هر چه عدد TKPH بالاتر رود به این معناست که برای جلوگیری از مشکلات حرارتی مانند دوپوست شدن یا ترکیدن تایر باید TKPH را کنترل کنیم و کنترل TKPH از طریق کاهش تعداد سیکل‌ها یا از طریق کاهش وزن میانگین وارد شده بر تایر باید انجام شود.
TKPH در معدن بسته به شرایط عملیاتی محاسبه می‌شود و به آن TKPH عملیاتی می‌گویند. TKPH عملیاتی باید با TKPH مشخص شده برای تایر توسط تولید کننده متناسب باشد. به بیان دیگر قبل از انتخاب تایر باید این شاخص برای شرایط عملیاتی محاسبه شود و بر اساس آن دست به انتخاب تایر مناسب زد. همچنین در طول دوره‌ی استفاده مرتبا باید این شاخص را اندازه‌گیری کرد تا شرایط استفاده و تناسب آن حفظ شود؛ زیرا لاستیک در اثر استفاده به مرور دچار تغییراتی می‌شود که توجه و بررسی همواره ی تایر ها را از اهمیت بالایی برخوردار می‌کند.
انتخاب صحیح لاستیک و تایر با رتبه بندی TKPH که مناسب سایت عملیاتی مورد‌نظر باشد بسیار مهم و ضروریست زیرا میتواند به افزایش عمر مفید وکارایی بیشتر تایر کمک کند و هم هزینه های خرید را بطور قابل توجهی کاهش دهد.
نحوه ی محاسبه ی TKPH عملیاتی
مفهوم کلی محاسبه TKPH از حاصل‌ضرب میانگین سرعت دستگاه در میانگین وزن روی تایر در حالت بارگیری شده و غیربارگیری شده (میانگین بار وارد بر تایر) بدست می‌آید.
محاسبه میانگین وزن روی تایر و لاستیک
برای محاسبه میانگین وزن باید با مراجعه به دیتاشیت (کاتالوگ) هر دستگاه، نسبت توزیع وزن روی محورهای جلو و عقب دستگاه را در حالت خالی و بارگیری شده بدست بیاوریم. به این طریق می‌توانیم وزن وارد شده به هر تایر را محاسبه کنیم. همانطور که حدس می‌زنید TKPH محاسبه شده برای محور جلو و عقب متفاوت خواهد بود.
در ادامه ی مقاله به محاسبه ی چندین نمونه TKPH پرداخته ایم که میتواند برای شما بسیار راهگشا باشد.
محاسبه میانگین سرعت
برای محاسبه میانگین سرعت باید پارامترهای زیر را با توجه به شرایط عملیاتی استخراج کرده و در نظر بگیریم:
چه نوع لاستیکی را میتوان با توجه به TKPH کاری استفاده کرد؟
در انتخاب لاستیک و تایر مناسب با TKPH عملیاتی باید به این نکته توجه کنیم که TKPH لاستیک باید ۲۰% بیشتر از TKPH عملیاتی باشد.
محاسبه وزن روی لاستیک دستگاه کوماتسو ۷۸۵
دستگاه کوماتسو ۷۸۵ یکی از معمول ترین دستگاه‌های موجود در کشور است. ما این دستگاه را انتخاب کردیم تا بعنوان نمونه و مثال وزن وارد آمده روی هر تایر را حساب کنیم. همانطور که در محاسبه TKPH گفته شد باید وزن وارد آمده به لاستیک در هنگامی که دستگاه خالی و بارگیری‌شده است را جداگانه حساب کنیم و از میانگین آنها برای محاسبه TKPH استفاده کنیم. اما سوال این است که آیا وزن وارد آمده به همه تایرها برابر است؟
پاسخ این سوال منفی است. به همین علت برای آگاهی از نسبت توزیع وزن دستگاه روی محورهای جلو و عقب ، باید به توضیحات فنی دستگاه و دیتاشیت آن مراجعه کرد. در توضیحات فنی کوماتسو ۷۸۵ نسبت توزیع وزن همانطور که در عکس می‌بینید نوشته شده است.
توجه کنید که نسبت توزیع وزن روی محورها در حالیکه دستگاه بدون بار است و در حالیکه بارگیری شده متفاوت است. برای مثال در هنگامی که دستگاه بارگیری شده، ۳۱ درصد وزن روی محور جلو است و در حالت غیر بارگیری ۴۷ درصد وزن دستگاه روی محور جلو میباشد.
فرمول محاسبه وزن میانگین روی هر تایر
حالا باید با استفاده از اطلاعات کاتالوگ دستگاه و همچنین فرمول میانگین وزن، ابتدا وزن وارد آمده به تایرهای محور عقب و جلو را در حالت بدون بار و بارگیری شده دستگاه محاسبه کنیم و بعد میانگین این دو وزن را بدست آوریم.
محاسبه TKPH
حالا که وزن میانگین وارد شده بر تایرها محور عقب و جلو را بدست آورده‌ایم میخواهیم به محاسبه TKPH بپردازیم. برای این منظور فرض می‌کنیم که طول مسیر رفت و برگشت دستگاه ما ۱۰ کیلومتر و سیکل رفت و برگشت در هر شیفت کاری ۸ ساعته ۱۰ بار است.
نکته ی بسیار مهم :
چنانچه درجه حرارت محیط در فصل گرم سال از ۳۸ درجه سانتیگراد بیشتر باشد میبایست از فرمول زیر بعنوان ضریب اطمینان استفاده کرده و در TKPH کاری بدست آمده ضرب شود و مبنای انتخاب لاستیک مورد نظر بایستی عدد بدست آمده باشد.
